در سحر پنجم ویژه برنامه دل آرام، کارشناس برنامه حجت الاسلام و المسلمین دکتر ناصر رفیعی، بعد از اتمام مهارت همسرداری که زیر شاخه مهارت خانواده است؛ در روز پنجم ماه میزبانی خداوند متعال به مهارت فرزندداری می پردازد.
در قرآن کریم به ۱۲ ویژگی بندگان صالح اشاره کرده است که شامل:

عباد الرحمـن الذین یمشون علی الارض هونا
در سوره فرقان یک دعای قشنگی است که میتوانیم در درگاه الهی اینگونه دعا کنیم:

وَالَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّهَ أَعْیُنٍ(آیه۷۴سوره فرقان)

خدایا همسران و فرزندان ما را، نور چشم ما قرار بده؛ نه خار چشم.
یک زمانی آدم خجالت میکشد بخواهد بگوید این بچه من است. زینت ما باشند.

الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَهُ الْحَیَاهِ الدُّنْیَا(آیه۴۶ سوره کهف)

در مرحله اول فرزندداری افتخاراست.
حضرت زکریا دعا کرد:

هب لى ذرّیّه طیبه یا رب لا تذرنی فردا

امروز این کسانی که ازدواج می کنند و بچه دار نمیشوند؛ و با بهانه کار داریم؛ حالا زندگی باید بچرخه؛ حالا بذار خودمان یه خورده خوش باشیم؛ اشتباه میکنند.
بدانید که اگر فرزند به خاطر خوشی خودتان نمی آورید، با آن فرزند خوش ترهستید. اگر فرزند نمی آورید به خاطر رزق و روزی، خدا می فرماید:
نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُم
ما روزی این ها را میدهیم.

یک روز امام سجاد شنیدند که یک کسی می گوید: اولاد بده.
چیه آقا تا زنده هستی، مالت رو می خورد وقتی هم مُردی، باز دوباره همین طور دوباره ارثت رو می برد.
آقا فرمودند: این حرف غلطی است.
فرزندت وقتی هست، نور چشمت میشود و لذت می بری؛ و بعد از آن، یادت رو زنده نگه میدارد.
ما امروز در کشورمان با چالش کاهش فرزند مواجه هستیم.
خود حضرت آقا به من فرمودند: فلانی تو منبرهاتان بگویید. فراوان بگویید.
منم یک قدری بی تعارف به ایشان عرض کردم: آقا بالاخره در یک برهه ای از زمان غلط یا درست در سخنرانی ها، در تریبون ها عکس این بود. یعنی گفته شد به مردم که فرزند کمتر،زندگی بهتر.
آقا فرمودند: حالا هرچه بوده،گذشته است. ولی الان شما وظیفه دارید.
من شنیدم از یک کسی که مورد اعتماد ایشان بود، به او فرموده بودند: این دغدغه هر شب من است.
عزیزان شما گذشتگان رو ببینید، خود پدران ما را. اصلا خودتان.
خودتان بگویید: ما هفت تا برادرخواهر هستیم یا شش تا برادر خواهریم.
یک آقایی می گفت: یازده تا فرزند دارم که یازده تا بچه هام روی هم یازده تا بچه ندارند.
یک نفر یازده تا بچه، اما یازده تا بچه نتونستند جای یک پدرشون را پر کنند!!
در نکته دوم، قرآن می فرماید:

لاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَکُمْ خَشْیَهَ إِمْلاقٍ(آیه۳۱ سوره اسراء)
از ترس گرسنگی بچه هاتان را از بین نبرید.

به عنوان یک هشدار عرض کنم: طبق گزارش های منتشر شده در صدا و سیما، در کشور متاسفانه حدود ۵۰۰هزار سقط جنین داریم.
کشتن فرزند آن زمان به یک شکل دیگری بود.
آیه صریح قرآن است:
لاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَکُمْ
بگذارید این بچه بیاد در زندگی پا بگذارد؛ برایش برنامه ریزی کنید.
نکته سوم البته خدای تبارک و تعالی روی عدالتش که تقریبا تولد پسر و دختر در جامعه یک تعادلی دارد.
به بعضی خانواده ها دختر و به بعضی خانواده ها پسر میدهد.
این طور نباشد که کسانی بین فرزند پسر و دختر فرق بگذارند.
البته در حال حاضر خیلی خوب شده است؛ ممکن است حتی برعکس هم دیده بشود و خداوند که به بعضی خانواده ها دختر که میدهد، بیشتر خوشحال می شوند.
ولی یک نگاه غلط در جاهلیت قبل از اسلام وجود داشت که قرآن می فرماید: جاهلیت اُولی آنجا بود و آن اینکه در واقع قرآن میفرماید: وقتی فرزندشان دختر به دنیا می آمد؛ رنگ آنان تغییر می کرد.
اینک با این مقدمات ارائه شده، ببینید ما نسبت به فرزند وظایفی داریم:
۱) با فرزندانتان صحبت کنید.
با فرزند کوچک و بزرگ صحبت کنید.

لقمان پیامبر نبوده، اما یک سوره در قرآن به نام او است.
نه حسب و نه نسب معروفی دارد؛ و روایت داریم که ایشان اصلا نبی نیست.
این شخصیت را چرا خدا یک سوره به نام او اختصاص داده و حکیم شده چرا نقل می کند:
إِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ یَعِظُهُ یَا بُنَیَّ

لقمان به پسرش نصیحت می کرد. لقمان به پسرش گفت َیا بُنَیَّ و این ” هُوَ یَعِظُهُ ” انگیزه موعظه است.
پدران و مادران در فرزندداری،انگیزه تحقیر، مقایسه، ملامت و سرزنش نباشد.انگیزه اثر و رشد باشد.
از کجا باید با بچه هامون حرف بزنیم؟
نخستین حرفی که لقمان به فرزندش میزند:

یَا بُنَیَّ لَا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ

اول مباحث اعتقادی را به بچه ها بر اساس اقتضای سنی شان، آموزش بدهیم.
یک آقایی آمده بود پیش من و گفت: حاج آقا دوران سختی شده است.
گفتم: چرا؟ گفت: این بچه ها سوالاتشان با ما فرق می کند. ما بیست،سی،چهل سال پیش این سوالات رو از پدر و مادر نمی کردیم.
گفتم: اتفاقا این ها اگر رشد کردند، شما هم خودت باید رشد کنی. مطابق با سوالات این بچه خودت را جلو ببری.
پس با بچه هامون صحبت کنیم.
روایت از وجود مقدس امام صادق(ع) که می فرمایند: پدرم با سه چیز به من ادب را آموخت.
۱. پسرم کسی با رفیق بد قدم بزنه سالم نمی مونه.(کنترل رفاقت)
نمیشود شما بری در یک جایی که بوی بدی میاد و این لباس شما آن بو را به خود نگیرد؛ یا عطر دارد و آن عطر بو به خودش نگیرد. پس با رفیق بد رفیق نشد

۲. پسرم کسی که زبانش قید نداشته باشد، هر چیزی میاد را جاری میکند و ترمز نداشته باشد پشیمان می شود و می گوید:آخ! کاشکی این حرف را نزده بودم دل فلانی را نشکسته بودم.(کنترل زبان)
۳.کس که در مکانی رفت و آمد کند که موضع تهمت قرار گیرد.(کنترل مجلس) بعضی افراد می گویند من در این خانه میرم ولی با این ها همراه نمیشوم.
باشه ولی موضع تهمت هستی. یعنی آقا فلانی از فلان خونه بیرون آمد؛ یا فلان جا سفره حرام بود در آنجا شرکت کرد.

پس حتی امامان ما نیز با فرزندانشان که امام بودند، و امام نیز حجت خداست؛ صحبت می کردند.
امام باقر(ع)میفرمایند، پدرم به من فرمود: پسرم با پنج گروه رفیق نشو.

امیر بیان علی بن ابی طالب(ع) شهید رمضان یک نامه ای دارد در نهج البلاغه نامه سی و یک که ده ها شرح خورده است. در آن نامه بیش از صد نصیحت به امام حسن(ع) کرد.
وقتی حضرت علی(ع) این نامه را به پسرشان نوشتند، امام حسن یک مرد سی و هفت، هشت ساله است یعنی زن و بچه دارد. مرد جنگ است.
خیلی از بزرگان ما این طور بودند اصلا برای فرزندانشون کتاب می نوشتند. مانند : سید بن طاووس یک کتابی دارد به نام المحجه لثمره المهجه. این کتاب را برای پسرش نوشته اسم پسرش هم عبدالمهدی و آنجا مباحث اعتقادی اخلاقی مطرح می کند.
ائمه ما سلام الله علیه اجمعین نگاه کنید چقدر یا بنی یا بنی تو کلماتشان است. پس مسئله تربیت فرزند مسئله بسیار مهمی است.

فرزندان ما حداقل به پنج تربیت اساسی احتیاج دارند:
۱. تربیت دینی.
چرا حضرت زهرا سلام الله علیها انقدر حساس بودن روی دعا کردن و بچه ها آمین بگویند. روی نمازشان روی این تربیت دینی در خانه.
این شکل گیری تربیت فرزند با اعمال پدر و مادر ایجاد میشود.

۲. تربیت اخلاقی پدری که در خانه، بچه می بیند که به مادرش دروغ میگوید. یک مادری که بچه می بیند این پدر که از خانه بیرون میرود، مادر پشت تلفن داره یک جور دیگری صحبت می کند.این بچه دوگانگی برخورد را میبیند و یاد میگیرد.
۳. تربیت اجتماعی: فرزندان ما باید روشون باز شود.
گاهی بفرستید خرید کنند. گاهی بروند و یک پیامی را از شما برسونند. گاهی حتی جلسات را به این ها واگذار کنید.
امشب مراسم داریم، شما این قسمتش رو اداره کن.
با این تربیت، این فرزند وارد جامعه شود، میتواند حقش را بگیرد.
۴. تربیت سیاسی: این فرزند بداند این نظامی که در آن زندگی می کند، کجاست؟ چرا امام قیام و انقلاب کرد؟ چرا ما یک حکومتی را عوض کردیم گفتیم این طاغوتِ و این حکومت یاقوته؟ فرق طاغوت و یاقوت چیه؟ فرق نظام ولایت فقیه با نظام مثلا دیکتاتوری و نظام شاهنشاهی چیه؟ اینم خیلی مهمه.
گاهی نشستیم در خانه و بچه پنج ساله شش ساله نشسته.
داریم حرف می زنیم و شروع می کنیم همین طور به نقد کردن.
گاهی تخریب.
۵. تربیت جنسی که فرزندان ما باید بدانند: چه زمانی وارد اتاق شود؟ کِی وارد اتاق بشود؟چه ساعتی؟
قرآن بعضی نکات ریز را تاکید می کند.قرآن در احکام خیلی ریز نشده ولی کاهی اوقات ریز می شود.
و نکته پایانی سعی کنید بین اعضای خانه تعارض نباشد.
حالا این اعضای خانه گاهی پدر و مادرند، گاهی پدر و مادر و داداش بزرگه یا خواهر بزرگه.
سعی کنید هیچ گاه بین شما تعارض در تربیت فرزند به وجود نیاید. البته خوبه یکی بشیر و دیگری نظیر باشد.
یکی مَحرم باشد مثلا این دختر خانم با مادرش راحته ولی خیلی حساس که پدرش این امور را متوجه نشود.این آقا پسر با پدرش راحته.
این خوبه یعنی یه تکیه گاهی در خانه وجود داشته باشد.

 

 

برای دانلود سحرپنجم_بخش دوم مهارت های زندگی بر روی لینک کلیک کنید.