در روز نهم ماه مبارک رمضان، برنامه دل آرام خدمت تشنگانِ کلام الله از آیه ۱۹۹ سوره مبارکه اعراف میگوید.

خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ
حجت الاسلام و المسلمین دکتر ناصر رفیعی: خداوند متعال در هنگامِ مبعوث شدن پیامبر، زمانی که ایشان را برای هدایت جامعه فرستادن با آیه ۱۹۹ سوره اعراف سه دستور به پیغمبر دادند.
کسانی که با پیامبر برخورد می کنند و ایشان را قبول ندارند یا در واقع خطاکار هستند و بعد متوجه اشتباه خود می شوند، یا ناآگاه هستند اصلا مسائل رو بلد نیستند و نمی دانند.
یا در گروه نادان ها هستند. یعنی کشش ندارند.
به پیامبر گفته می شود: اگر خطا کار هستند، ببخش(خُذِ الْعَفْوَ)
اگر ناآگاه هستند، آگاهی به آن ها بده. (وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ)
و اگر نادان هستند، کاری به آن ها نداشته باش.( وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ)
پیامبر اکرم(ص) که اشرف مخلوقات است و در خیلی مواقع خدای تبارک و تعالی مقامات ایشان را وقتی ذکر میکنند، حتی نسبت به فرشتگان، ملائکه و جبرئیل مقام بالاتر است.
با این حال گاهی ایشان از جبرئیل هم تقاضای موعظه می کرد.مانند این روایت که آمده است در هنگام نزول این آیه، پیامبر اکرم(ص) به جبرئیل فرمودند: این مشکل است، باید چه کرد؟
جبرئیل به رسول خدا(ص) عرض کرد: تحقق این آیه به این صورت است که:
صِل مَن قَطَعَکَ
هرکسی با تو قطع رابطه کرد، تو رابطه خود را قطع نکن.

وَ أعطِ مَنْ حَرَمَک
و هرکس که بر تو بدی کرد، عفو کن.

وَ اعْفُ عَمَّن ظَلَمَک
و هرکس تو را محروم کرد، تو او را محروم نکن.
شب های ماه مبارک رمضان را در حال سپری کردن هستیم؛ و یکی از امور بسیار مهم ” گذشت کردن ” است؛ مخصوصا کسانی که در فامیل با هم دعواها و اختلاف های خانوادگی دارند که مبنای این اتفاق سُست است و قوی نیست؛ یا حتی قوی هم باشد، زیاد ادامه اش ندهید، خوب نیست.
روایت است:

الْعَفْوُ زَکَاهُ الظَّفَرِ
عفو، زکات پیروزی است.
فرمود:

علیکم بالعفو، فإن العفو لا یزید العبد إلا عزا
بر شما باد به عفو و گذشت.
عفو و گذشت شما را عزیز می کند؛ عزت می آفریند.
بار دیگر در آیه ۱۳۴ سوره آل عمران آمده است:
وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ ۗ
از خطای مردم در می گذرند.

و در حدیثی آمده است.
العافون عن الناس، فیدخلون الجنه بغیر حساب
کسانی که از مردم عفو کنند، بدون حساب وارد بهشت می شوند.

البته گاهی اوقات کسی خطایی کرده و میگوید خوب کردم، مجدد نیز انجام میدهم. حساب این موضوع فرق می کند.
اما اگر خطایی صورت گرفته و سپس اظهار پشیمانی می کند یا حتی عمدی هم بوده و خطا نبوده اما بر مدت ها بوده و در حال حاضر روابط به هم ریخته است.
در این شرایط جای ” گذشت کردن ” است.
بعضی افراد میگویند:حتما طرف باید عبارت من غلط کردم رو به کار ببرد؛ اما این درست نیست. طرف آمده ابراز پشیمانی خود را مطرح کرده، شما هم بُگذر. مخصوصا در روابط همسران، روابط پدر و فرزندی، بین روابط دو برادر، بین روابط فامیل و بستگان. یک موضوعی را طولانی کردن،کینه به دل گرفتن از اخلاق ناب محمدی و اخلاق شیعه امرالمؤمنین نیست.
از امام صادق(ع) پرسیدن: مکارم دنیا و آخرت چیست؟
چون پیامبر(ص) می فرمایند:
بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ
امام صادق(ع) در مورد مکارم دنیا و آخرت فرمودند:

تعفو عمّن ظلمک و تصل من قطعک و تحلم اذا جهل علیک

آن کسی را که به تو بدی کرده است را عفو کنی.آن خویشاوندی که قطع رابطه کرده را وصل کنی. و اگر کسی جهالتی کرد، حلم و بردباری کنید.

وقتی این سیره ی معصومین را نگاه و مراجعه می کنیم، میبینیم گاهی خطاهای بزرگی از طرف مقابل صورت گرفته، که آن ها گذشت کردند. در مکه مردم کم پیامبر رو اذیت کردند.
در جنگ های بدر واُحد، وقتی پیامبر(ص) مکه رو فتح کرد ند یک نگاهی کردند، ردم در خودشان لرزیدند که الان پیامبر چه می کند. در حالی که رسول خدا به آنان فرمودند: شما بگویید، با شما چه کنم؟ گفتند: هر کاری می توانی انجام دهی، ما شما را از خانه ات بیرون کردیم؛ توطئه قتلت را ریختیم؛با شما جنگیدیم.
در اذیت و آزار به شما سنگ تمام گذاشتیم؛ ولی در اینجا زرنگی کردند و گفتنند:
أنتَ الکریم وابنِ الکریم(هم خودت کریمی و هم پدرت)

پیغمبر فرموند:

أَنتم الطلقاء
همه شما را آزاد کردم و بخشیدم.

پیغمبر پسر عمویی به نام ابوسفیان بن حص یا حارث دارد.
( این پسرعمو، غیر از اون ابوسفیان معروفه).
این آدم در تمام طول دوران بعثت پیغمبر، ایشان را در مکه اذیت کرد.علیه پیامبر شعر می گفت؛ بچه ها رو تحریک می کرد سنگ بزنند. این آدم کسی است که برادر رضایی پیامبر محسوب میشد، در یک شب با پیامبر متولد شدند و شبیه پیامبر هم بودند.و آنقدر پیامبر را آزار داد که حد ندارد. پیامبر وقتی مکه رو فتح کردند؛ چند نفر رو اعلام کردند که باید اعدام بشوند، چون تا نهایت آزار و اذیت را انجام داده بودند از جمله ایشان.
پشیمان شد و آمد خدمت پیامبر
به امیرالمؤمنین عرض کرد: آقا چه کنم؟
حضرت علی(ع) راه را به او یاد داد گفت: پیش پیامبر برو و این آیه را بخوان:

تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَکَ اللَّهُ عَلَیْنا

خداوند شما را برای ما ترجیح داده. ما هم خطا کردیم.
پیغمبر بلند شد و فرمودند: من از برادرم یوسف که کمتر نیستم که لاتصری و الیک.
حضرت یوسف را کم اذیتش کردند؟ فروختنش. مثل بَرده تو چاه قرارش دادند؛ کتکش زدن. سال ها حدود چهل سال از پدر دور شد و پدر نابینا شد.
با یان همه اتفاق، وقتی این برادران آمدند و مقابل یوسف قرار گرفتند.
قرآن در سوره یوسف میفرماید:

یا أَیُّهَا الْعَزِیزُ مَسَّنا وَ أَهْلَنَا الضُّرُّ (آیه ۸۸ سوره یوسف)
عزیزا! از سختی(قحطی و خشکسالی)، به ما و خانواده ما گزند و آسیب رسیده است.

تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَکَ اللَّهُ عَلَیْنَا (آیه ۹۱ سوره یوسف)
برادران گفتند: به خدا، که خدا تو را بر ما (به ملک و عزت و عقل و حسن و کمال) برگزید.
حضرت یوسف گفت: شما را بخشیدم.
حتی جالب است در بعضی نقل ها آمده که حضرت یوسف رو به برادران خود گفت: من از همان روز اول شما را بخشیدم؛نه اینک که گردن کج کردید و پشیمان شدید.
عزیزان بدانید! اگر از هم گذشتید عزیز نزد پروردگار عزیز میشوید.
در روایت آمده است که دو مورد است که کسی ارزش بالای آن ها را نمیداند. این ها در کنار هم هستند “عفو و عدالت.”

البته گاهی اوقات قهر لازم کار است، قرآن هم در داستان های خانوادگی به آن اشاره کرده است. اما یک قهر کوتاه مدت.
به فرض مثال: از روی بی توجهی، عمدی یا سهوی یک حقی از من ضایع شده است که ممکنه یک الی دو روز قهر ما طول بکشد، مشکلی نیست.
اما! بدانید بیش از سه روز اگر قهر دو مسلمان طول بکشد، هر دو از مسلمانی خارج می شوند.پیام این آیه قرآن این است: نمی خواهید خدا شما رو ببخشد؟ پس شما هم بخشید.

وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ (آیه ۲۲ سوره نور)
ببخشید و چشم بپوشید، آیا دوست ندارید خداوند شما را ببخشد؟
و خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است.

 

برای دانلود سحرنهم_زندگی با آیه ها بر روی لینک کلیک کنید.