اگر به دنبال جست و جوی راه‌کار برای تعجیل در فرج و ظهور حضرت مهدی(عج)، در توقیعات و نامه های شریف، رویاهای صادقه، مکاشفات رحمانی و تشرفات افراد به محضر مبارک آن حضرت بنگریم، میتوان رهنمودهای آن امام بزرگوار را در توقیعات و نامه های امام زمان به شیعیان مورد توجه قرار داد.

در ادامه این مقاله متن توقیعات و نامه های امام زمان(عج) به شیعیان که توسط نواب اربعه مانند شیخ مفید و ابو عمر عامری و دیگر یاران نقل شده را مورد بررسی قرار می دهیم.

• همانطور که میدانید در دوران غیبت صغری امام مهدی(عج) آن حضرت با چهار نائب خاص خود در ارتباط بودند و بیشتر از راه نامه (توقیع) باهم دیگر مراوده داشته اند.

بر اساس منابع شیعه، حکومت عباسی در دوره امامت امام حسن عسگری(ع) در صدد یافتن فرزند وی به عنوان مهدی و جانشین پدر بود و از این رو تولد حضرت مهدی مخفی نگه داشته شد، و جز چند تن از یاران خاص امام یازدهم شیعیان کسی او را ندید.

از این جهت پس از شهادت امام حسن عسگری(ع)، بسیاری از شیعیان دچار تردید شدند، و فرقه ‌هایی در جامعه شیعه پدید آمد و گروهی از شیعیان، از جعفر کذاب عموی حضرت مهدی، پیروی کردند.

در این شرایط نامه های امام زمان(عج) که عموماً خطاب به شیعیان نوشته می‌شد و توسط نائبان خاص به اطلاع مردم می ‌رسید، موجب تثبیت دوباره تشیع گردید؛ تا جایی که در قرن چهارم هجری از میان فرقه ‌هایی که پس از امام یازدهم از شیعه منشعب شده بودند، تنها شیعه دوازده امامی باقی مانده بود.

• گفتنی است توقیعات امام زمان (عج)، اصطلاحی در فرهنگ شیعی است به معنای مکاتبات امام زمان(عج)، این واژه درباره احادیث غیر مکتوب آن حضرت نیز به کار رفته است؛ چنانچه (شیخ صدوق) در کتاب (کمال الدین و اتمام النعمه) برخی از سخنان حضرت را در بخش توقیعات آورده است. علاوه بر آن، برخی سخنان خاص نائبان آن حضرت در بخش توقیعات ذکر شده است.

مانند نامه حاضر که درباره افرادی که در مورد ایشان «حضرت مهدی(عج)» دچار شک و تردید شده بودند، صادر شده است.

این نامه ( توقیع ) از شیخ مورد اعتماد، ابو عمر عامری نقل شده است.
ایشان نقل می کنند:

میان جماعتی از شیعیان و ابن الی غانم قزوینی درباره جانشینی امام مشاجره ای رخ داد. ابن ابی غانم قزوینی مدعی بود که امام حسن عسگری(ع) در حالی وفات کرد که جانشینی نداشت، به همین جهت توسط یکی از نواب اربعه نامه ای خدمت امام زمان نوشتند و ایشان را از اختلافشان آگاه ساختند.
پس از مدتی جواب نامه خود را به خط خود حضرت دریافت کردند.

اما مطلب مهمی که حضرت مهدی(عج) در این نامه فرمودند؛ این است:

متاسفانه زمانی که پدرم وفات کرد، گمان کردید که خداوند متعال دینش را باطل کرد و واسطه میان خود و خلقش را از میان برداشت! ابدا چنین نبوده و تا روز قیامت نیز چنین نخواهد بود.

در بخش دیگری از نامه فرمودند:

خدا شاهد است که قصد خیرخواهی شما را داشتم. اگر محبت و علاقه و دلسوزی ما نسبت به شما نبود، به جای ارتباط و گفت و گوی با شما به امتحانات الهی مشغول می شدیم. امتحان به اینکه گرفتار ظالم بر روی گمراهی شده ام که از افکار باطلش تبعیت می کند و با پروردگارش به جنگ برمی خیزد و مدعی چیزی می شود که برای او نیست و منکر حق کسی می شود که خداوند متعال اطاعت او را واجب ساخته است.

در این مسائل دختر رسول خدا(ص) برای من الگوی مناسبی است. زیرا ایشان «حضرت زهرا(س)» در حد توان تلاش کردند تا با غاصبان خلافت مبارزه کنند و زمانی که از آن مأیوس شدند، صبر و شکیبایی پیشه ساختند.

(مقصود امام آن است که من نیز مانند مادرم چنین خواهم کرد.)