در روز چهاردهم ماه مبارک رمضان،حجت الاسلام و المسلمین دکتر ناصر رفیعی در سحر دل آرام، دل ها را روانه آیه ۹۰ سوره نحل کرد.
إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَى وَیَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْیِ ۚ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ

این آیه درمنابع تفسیری به عنوان منشور جهانی اسلام شناخته شده است؛ و فیض کاشانی می گوید: اگر از قرآن ما،فقط همین یک آیه به ما رسیده بود، برای هدایت جامعه و تبیان کل شی بودن؛ کافی بود.
اگر همین یک آیه در جامعه خانواده جوامع ما پیاده بشود، همه امور اصلاح میشود.
این آیه نکاتی دارد که قبل از پرداختن به نکات آن، داستان او را بگویم.
ولید بن مغیره یا مغیره که از مشرکین سرسخته که خدا دو مرتبه در قرآن بر او مرگ گفته است
إِنَّهُ فَکَّرَ وَقَدَّرَ (آیه۱۸ سوره مدثر)
فَقُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ(آیه ۱۹ سوره مدثر)
ثُمَّ قُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ(آیه ۲۰ سوره مدثر)

به فکر او مرگ گفته شده است.
او بود که پیغمبر(ص) رو ساحرخواند.
این آیه رو که شنید، گفت: این قرآن کلام بشر نیست.
آنقدر این آیه مهم است، که چقدر آدم ها با آیه۹۰ سوره نحل مسلمان شدند.
عثمان بن مضعون که از اصحاب پیامبر(ص) و قبل از رحلت پیامبر(ص) هم از دنیا رفته بود. خیلی هم پیغمبر(ص) او را دوستش داشت.
علت اسلام آوردن عثمان بن مضع همین آیه شد.
آمد خدمت رسول خدا(ص) و گفت: این آیه در جانم نفوذ کرده است.
یکی به نام اکثم بن سیفی از مشاهیر عرب جاهلی است اهل شعر اهل حکمت حتی در بعضی از کتاب ها حکمت های ایشان مثل لقمان نقل شده است.
وقتی شنید رسول خدا(ص) مبعوث شده است؛ نقل است از بعضی ها که گفتند: پسرش را با یک نفر دیگر یا نه کلا دو نفر را فرستاد مدینه. گفت: برید و ببینید این آقایی که میگوید من پیغمبرم سخنش چیست؟نوع حرفش چیست؟
در آن زمان ها متنبی هم داشتیم.(کسانی که ادعای نبوت می کردند.)
این دو نفر آمدند خدمت رسول خدا(ص) و گفتند: ما از طرف فلانی می آییم. پیغمبر گرامی اسلام هم احترام کرد.
حضرت همین آیه ۹۰سوره نحل را برایشان خواندند.
تا این آیه را خواندند؛(آن زمان قرآن که مانند الان به صورت یک جلد نبود، و اصلا قرآن جمع آوری نشده بود.)
این دو نفر برگشتند پیش اکثم و این آیه را براش خواندند. اکثم علاوه بر اینکه خودش مسلمان شد، قومش را نیز جمع کرد و گفت: قوم من، من همین قدر به شما بگم که این شخص با همین آیه مکارم اخلاق را در جامعه پرورش می دهد و از زشتی ها نهی می کند.
بعد گفت:
فکونوا فی هذا الأمر رئوسا

صبر نکنید! دیر اسلام بیارید؛ شما پیشگام باشید.
فوراً برید و مسلمان بشوید، در این امر اول باشید و آخر نباشید.

خداوند در آیه ۹۰ سوره نحل ۳ دستور را امر کرده است :
۱. امر به عدالت

بِالْعَدْلِ قامَتِ السَّماواتُ وَ الاَرْضُ
آسمان ها و زمین، با عدالت، پا برجا است.
اگر در جامعه ای ظلم باشد، جامعه برپا نمی نمی ماند.
حالا عادلانه که میگوییم، شامل: عدالت در خانواده ، عدالت در گفتار، عدالت در قضاوت، عدالت در انتخاب، عدالت در اظهار نظرها ومخصوصا عدالت در سیاست و عدالت در همه امور داریم.
خیلی دوست دارم آدم هایی را که وقتی حرف می زنن تو همه ی مسائل و عدالت را رعایت می کنند.
به طور مثال: فرض کنید عضو جناح “الف” با جناح “ب” خیلی بد است. ولی وقتی حرف میزند و جناح خود مرتکب اشتباه شده و آن جناح درست عمل کرده است، با رعایت انصاف از حق میگوید.
یا شخصی از این کشور به کشور خارج رفته است، اما وقتی راجع به نظام و پیشرفت ها و رهبر انقلاب صحبت می کند، عادلانه سخن می گوید.
این خیلی مهمه یعنی آن حُرّیَّتِ. عدالت نشانه حُرّیَّت است.

۲.امر به احسان کردن
احسان غیر از عدالت است. بعضی از اوقات این احسان اگر نباشد شاید عدالت خشک شود.
در زمان رسول خدا(ص)، وقتی ایشان به عدالت حکم می کرد، اما می آمدند به خواهش و اصرار که حکم خدا را کنار بزند. ایشان همراه عدالت، عفو می کردند.
فرض کنید کسی که شخصی را به قتل رسانده و عدالت این اتفاق، قصاص است. اما قرآن می گوید: اگر بگذرید و ببخشید، بهتر است. شخص میاد و می گوید: آقا این پشیمان است و چند سال زندان بوده حالا دیگر من می بخشمش؛ بلکه ان شاءالله وسیله ای برای نجاتش شود.به این کار احسان می گویند.

در زمان امام کاظم(ع) کسی به ایشان مراجعه کرد و گفت: فرماندار برای من یک مالیات سنگینی نوشته است، هرچند عدالت همین است اما بنده توان پرداخت آن را ندارم. شما یک نامه به ایشان بزنید و بفرمایید این هزینه را برمن ببخش.
نامه امام موسی(ع) به فرماندار: خداوند سایه رحمتی دارد که بر سر کسانی می اندازد که دلی را شاد کنند؛ و غمی را از بین ببرند.
فرماندار وقتی نامه را خواند. آن مالیات را برصاحبش بخشید.

خیلی مواقع پیش می آید کسانی به من مراجعه می کنند و گِله می کنند از دادگاه ها البته من می دونم خواهی نخواهی دادگاه و قوه قضاییه پنجاه درصد مخالف دارد، چون هر دو نفری که میروند پیش قاضی، رأی به نفع یکی صادر می شود؛ اما از این کثرت مراجعات معلوم می شود بعضی عزیزان باید بهتر عمل کنند.
مخصوصا من یک زمانی سر یک تصادفی که داشتم به دادگاه مراجعه کردم. داستان برای خیلی سال های پیش است که منو نمی شناختند؛ رفتم درون اتاق و نشستم. برخورد آن آقا را خیلی تند ما سه چهار نفر بودیم، بعد که اتاق خلوت شد به او گفتم که آقا شما بالاخره اینا… گفت: شما یک ربع اینجا بشینید و ببینید می تونید؟! گفتم: درست میگوید. ممکن است واقعا به اینگونه باشد.
نیروی انتظامی ما این نیروهایی که در خیابان هستند.
ما یک شب احیا حرم می آییم و می رویم؛ اما این پلیسی که تا صبح بیداراست و با صد نفر آدم سر و کار دارد، منم باشم تند میشوم ولی خواهش بنده در عدالت است.

۳. امر به کمک به خویشاوندان
کسانی که نسبت به فامیل بی توجه هستند، بدانید

ذِی الْقُرْبَى کنار عدل و احسان قرار گرفته است.
اگر کمک و انفاق می کنید اول فامیل، خویشاوندان اولویت دارد.

قرآن کریم مرتب می گوید:

وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ(آیه۲۶سوره اسراء)

یعنی حواستون به فامیل و بستگان نزدیک باشد.
لباس و کفش بچه شما جدید نباشد، سفره و یخچال شما پر نباشد و خانه آن ها خالی باشد. بچه و بچه شما فرقی نمی کند.
کودک متوجه نیست که شما دارید ولی باباش ندارد.
نگذارید غم و اندوه نداری روی بچه های فامیل بنشیند. کمک کنید؛ والله خدا خودش قول داده حداقلش ده برابرجبران کند.

و خداوند متعال در قرآن از ۳ چیز نهی کرده است:
۱. نهی از فحشاء
۲.نهی از ظلم
۳.نهی از منکر

 

 

برای دانلود سحر چهاردهم_زندگی با آیه ها بر روی لینک کلیک کنید.